7 Ocak 2020 Salı

Dünyada, Osmanlı'da, İslam'da ve Karıncalarda Kölelik

Kölelikle ilgili, Türkiye'de yaygın olan bazı çarpık fikirlerden korunmaya yardımcı olabilecek birkaç ek bilgi.

1. Kölelik, insanlık tarihi kadar eski. Hatta sadece insanlarla da sınırlı değil. Bkz.: Karıncalar. (Keyword: Slave-making ants)

2. Karınca gruplarının birbirlerini köleleştirmesi, bir tür devşirme sistemi dahi içeriyor. Karıncalar, diğer kolonilerden çaldıkları "bebek"leri ileride diğer kolonilerle yaptıkları savaşlarda (ve dolayısıyla kimi zaman kendi akrabalarına karşı) kullanıyorlar.

3. "Bebek" iken devşirilen karıncalar, aslında yaşadıkları koloniye ait olmadıklarını bilmiyorlar. (Yani tıpkı bazı insanlar gibiler! Misal, Türk ırkçıları... Görüntü itibariyle hemen hepsi nedense Orta Asyalılara değil, Rum, Ermeni ve Araplara benzer. "Acaba neden?" diye de sormazlar, düşünmezler.)

4. Karınca grupları birbirleriyle meydan savaşları dahi yapıyorlar! Benzer ya da farklı kötücül davranışlar başka türlerde de nadir değil. Hatta çok ama ÇOK daha beterleri de var. En korkunç örneklerden biri için bkz.: Spider Wasps.

5. Peki bu denli acımasızca davranışlar neden doğadaki sayısız tür içinde bu kadar yaygın?

Cevap: Doğal seçilim. (Evrim mekanizmasını bilmeden, insan ya da hayvan davranışlarını anlamak pek mümkün değil.)

6. Konuya dönelim: İnsanlık tarihi kabaca ~300.000 sene. Köleliğin ve köle ticaretinin büyük ölçüde ortadan kalkması ise son ~250 yıla ait bir gelişme. Yani çok yeni. "ABD'de siyahi köleler varmış, sonra özgür olmuşlar" gibi basite indirgenebilecek bir hikaye değil bu.

7. Britanya Parlamentosu'nun köleliğe son verme kararı alması 1833'de. Kölelik denince dünyada daha çok ABD'nin akla gelmesi, ABD'nin bu işi biraz geciktirmesinden ötürü. ABD'de kölelik dört senelik bir iç savaştan (1861-65) sonra kalktı. Osmanlı'da ise, 1900'lere kadar sürdü.

8. Peki durum bu iken, bazı Türkler nasıl oluyor da sürekli Batının sömürgeciliğinden, gaddarlığından söz edebiliyorlar? Etmek zorundalar. Çünkü, bütün düşünce dünyaları "kötü/zalim Batı - iyi/mazlum müslüman" ikilemi üzerine kurulu. Bu kurgu yıkılırsa, dünyaları da yıkılır.

9. Ya da: "İnsanları köleleştirmenin, köle ticaretinin ve seks köleliğinin kötü şeyler olduğunu kendi dinimizden ya da kültürümüzden değil, Batıdan öğrendik" dedikleri an, bütün düşünce dünyalarını baştan inşa etmeleri gerekir -- ki bu da kolay bir şey değil.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

HAKKINDA

Serdar Kaya'nın müsvedde defteri.

Bu blogda yayınlanan yazılar, belli aralıklarla derlenip derinsular.com adresinde dosyalanır.

Blog isminin ilham kaynağı için, bkz.:
Gangs of Wasseypur (2012)


Twitter (English Account) Twitter Facebook